მეცნიერული კვლევის საფუძვლები — MSHENEBLOBA.INFO
Close [X]
Facebook:
MSHENEBLOBA.info



article448.jpg
30 ნოემბ 2017
მეცნიერული კვლევის საფუძვლები

მეცნიერება სინამდვილეში ობიექტური ცოდნის გამომუშავება და თეორიული სისტემატიზებაა.

მეცნიერული კვლევის საფუძვლები მშენებლობაში
მაგისტრატურის I კურსის სტუდენტებისათვის

1.მეცნიერების განსაზღვრა კვლევის ლოგიკის მიხედვით.
მეცნიერება სინამდვილეში ობიექტური ცოდნის გამომუშავება და თეორიული სისტემატიზებაა.ხელოვნებისაგან განსვავებით,რომელიც სინამდვილესასახავს მხატვრული ხერხებით,მეცნიერება წვდება მას ლოგიკრი აზროვნებით და ადრე გამომუშავებული მეთოდის დახმარებით ფაქტებზე დაყრდნობით გამოაქვს სათანადო დასკვნები.

2.ლოგიკის როლი მეცნიერული კვლევისას
შეიძლება ითქვას რა შუაშია ლოგიკა,როდესაც მეცნიერებაში აღმოჩენები ხდება მოულოდნელად,ხშირად ინტუიციაზე დაყრდნობით.მართალია ეს ასეა მაგრამ იგი ექვემდებარება გარკვეულ კანონზომიერებას,აქვს თავისი ლოგიკა,რომელიც აუცილებელია მეცნიერული კვლევისათვის.თუმცა აღსანიშნავია,რომ არ არსებობს მეცნიერული კველვების სპეციალური ლოგიკა,რომლის კანონზომიერებასა და ხერხების გაცნობის შემდეგ შესაძლებელი იქნება აღმოჩენის გაკეთება.მეცნიერული კველვების მიმდინარეობის შესწავლისას მეცნიერის მეცნიერული ძიების დასახმარებლად ლოგიკა დიდ როლს ასრულებს.შეიძლება ვთქვათ არ არსებობს აღმოჩენათა ლოგიკა,მაგრამ არ არსებობს არცერთი აღმოჩენა ლოგიკის გარეშე.

3.მეცნიერული კვლევის მთავარი ეტაპების მახასიათებელი კატეგორიები:პრობლემა,ფაქტი და სისტემა.
Mმეცნიერული კვლევის შესწავლა იწყება პრობლემის დასმით.პრობლემის დასმა უკვე გულისხმობს მისი გადაჭრის გზების ცოდნას.პრობლემის სწორად დასმა მის ნახევრად გადაწყვეტას ნიშნავს.ეს საკმარისია ცოდნის თვალსაზრისით მაგრამ პრობლემის გადაწყვეტისათვის საჭიროა ახალი ცოდნა,რომელსაც ფაქტების მნიშვნელობა აქვს.ფაქტი არის ადამიანის ცოდნის ფორმა,რომელიც არის უტყუარი.მათზე დაყრდნობით იქმნება თეორიული სისტემები.

4.მთავარი ცნებები,რომელიც თან ახლავს მეცნიერულ კვლევას:მეცნიერული პრობლემა,მეცნიერული თეორია,კველვეის შედეგების ინტერპრეტაცია,მეცნიერული შემოქმედებ,მეცნიერული ძიება.
1.მეცნიერული პრობლემა 2.ფაქტი-მეცნიერული ცოდნის საფუძველი 3.ფაქტების დამუშავება 4.მეცნიერული აბსტრაქცია 5.მეცნიერული თეორია 6.კველვეის შედეგების ინტერპრეტაცია 7.,ეცმოერი;ო შე,პქ,ედება (თითქოს ეწინააღმდეგება მეცნიერული კვლევის ლოგიკას) 8.მეცნიერული ძიება.

5.სამშენებლო კონსტრუქციების გაანგარიშების თეორიული საფუძვლები:თეორიული მექანიკა.მასალათა გამოძლეობა.სამშენებლო მექანიკა
თეორიული კვლევის საფუძვლებს წარმოადგენს თეორიული მექანიკა,მასალათა გამძლეობა და სამშენებლო მექანიკა.სამშენებლო მექანიკა როგორც მეცნიერების დარგი გვაძლევს არა მარტო სამშენებლო ნაგებობების გაანგარიშების წესებსა და მეთოდებს არამედ ადგენს ახალ ეფექტურ სქემებს ნებისმიერი კონსტრუქციული ფორმისათვის.სამშენებლო მექანიკაში ჩამოყალიბებული მეთოდებით შეიძლება კონსტრუქციების სიმტკიცეზე,სიხისტესა და მდგრადობაზე გაანგარიშება.

6.სამშენებლო მექანიკის კლასიკური მეთოდები:ძალთა მეთოდი,გადაადგილებათა მეთოდი,შერეული მეთოდი.
ღეროვანი სისტემის გაანგარიშების დროს მთავარი საზრუნავი არის ერთობლივად ამოსახსნელი განტოლებების რაოდენობისა და ამ განტოლებების უცნობთა რიცხვის შემცირება,რისთვისაც რთული სისტემიდან გამოიყოფა მარტივი ძირითადი სისტემა,რომლის გაანგარიშება უფრო ადვილია.ძირითადი სისტემას მოცემული სისტემისაგან ზოგიერთი ბმის მოცილებით განსხვავდება ან პირიქით,ხისტი ბმის შემოტანით.პირველ შემთხვევაში მოცემული ბმები იცვლება შესაბამისი გარე,დასაწყისში უცნობი ძალვებით,რომლებიც მოდებულია მოცილებული ბმების მიმართულებით (ძალვები შეირჩევა იმ პირობიდან.რომ აღნიშნული ბმების მიმართულებით გადაადგილება არის ნული და მას ეწოდება ძალთა მეთოდის კანონიკური განტოლების სისტემა.
მეორე შემთხვევაში,როდესაც ხისტი ბმებია შემოტანილი,გადაადგილებები უცნოპბია,ხოლო განტოლებათა სისტემის შედგენის პირობა ამ ბმებში რეაქტიული ძალების არარსებობა.ამ გზით მიიღება გადაადგილებათა მეთოდის კანონიკური განტოლებების სისტემა.
გამოიყენება შერეული მეთოდიც,რომლის დროსაც ძირითადი სისტემა მიიღება მოცემულ სისტემაში ზოგიერთი ბმის გაუქმებით და ზოგიერთის შემოტანით.

7.სამშენებლო მექანიკის თანამედროვე მეთოდები:სასრული ელემენტების მეთოდი,ზღვრული წონასწორობის თეორია,ცოცვადობის თეორია,ოპტიმალური დაპროექტება,სტატიკური და ალბათური მეთოდები.
სასრულ ელემენტთა მეთოდი სწრაფად გავრცელდა გამოთვლით ცენტრებში,რადგან ამ მეთოდისათვის ხელმისაწვდომი გახდა იმ რთული კონსტრუქციების და ნაგებობების გაანგარიშება,რაც სხვა ანალიზური ხერხით შეუძლებელი ან რთული იყო.სასრულ ელემენტღა მეთოდის სუსტი მხარე ისაა,რომ იგი ვერ აღწერს დეფორმაციას განსაკუთრებულ ადგილებთან (შეყურსული ძალის მოდების წერტილი,შტამპის კუთხეები ან ბზარების ბოლოები).
Aარსებობს კონსტრუქციის გაანგარიშების შემდეგი მეთოდებიც:
1.ცოცვადობა-დატვირთვის ხანგრძლივი მოქმედების შედეგად,როდესაც დატვირთვის ცვალებადობის გარეშე იზრდება დეფორმაციები-მასალები განიცდის ცოცვადობას.
2.ოპტიმალური კონსტრუქციის დაპროექტება,რომელიც გულისხმობს კონსტრუქციის ოპტიმალური პარამეტრების შერჩევას.
3.სტატისტიკური ანუ ალბათური მეთოდი (ნორმატიული და დასაბუთებული სიდიდეები).

8.რკინაბეტონის აქტუალური საკითხები
რკინაბეტონის თეორია ნაგებობების სამშენებლო მექანიკის შემადგენებლი ნაწილია,რომელშიც უნდა ჰპოვოს ასახვა რკინაბეტონის,როგორც რეალური მასალის დამახასიათებელმა თვისებებმა.ამიტომ მომგებიანია რკინაბეტონის თეორიაში გამოვიყენოთ კლასიკური სამშენებლო მექანიკის მეთოდები თავიანთი დაშვებებით.
1.ბრტყელი კვეთების ჰიპოტეზა
2.ბეტონისა და არმატურეს დეფორმირების გარკვეული კანონის გამოყენება (მაგალითად ძაბვასა და დეფორმაციას შორის დრეკად-პლასტიკური მოდულის გამოყენება)
3.მასალების რღვევის კრიტერიუმი.
4.ბეტონისა და არმატურის დეფორმაციის ერთობლიობა

9.თეორიული და ექსპერიმანტული გამოკვლევების კავშირი სამი ძირითადი ამოცანა,რომელიც შეიძლება გადაწყდეს ექსპერიმენტით.
შესაძლებელია ჩამოვაყალიბოთ ამოცანები,რომლის მეშვეობითაც გადაწყვეტილ იქნეს სამშენებლო კონსტრუქციების და ნაგებობების გამოცდები სხვდასხვა მეთოდებით და საშუალებებით.
1.სამშენებლო მასალების სტრუქტურული,სიმტკიცისა და დეფორმირებადობის მახასიათებლის განსაზღვრა კონსტრუქციაზე გადაცემული ზემოქმედების ხასიათის გამოვლენა
2.სამშენებლო კონსტრუქციების გაანგარიშების გზით მიღებული ძალვებისა და გადაადგილების შედარებასთან შესაბამის ძალვებთან და გადაადგილებასთან,რომელიც წარმოიშვება რეალურ კონსტრუქციაში და მის მოდელში ექსპერიმენტის დროს
3.მოდელის იდენტიფიკაცია,რომელიც დაკავშირებულია საანგარიშო სქემების სინთეზთან,რომელიც მიღებულია ჩატარებული შედეგებუს ანალიზის შედეგად

10.ფიზიკური სიდიდეების ერთეულთა სისტემები.ზოგადი ცნობები.საერთაშორისო სისტემა SI და მისი უპირატესობანი
გაზომვის აუცილებლობა კაცობრიობაში მატერიალური კულტურის განვითარების ადრეულ ხანაში გაჩნდა.თავიდან ოდენობას გულისხმობდა მეტი და ნაკლები.შემდეგ მიიღო რაოდენობრივი ხასიათი რამდენჯერ.
მართალია ძირითადი ერთეულების შერჩევა ნებისმიერია,მაგრამ საჭიროა დაცული იყოს პირობები,რომლებიც განსაზღვრავს ამ არჩევანს.
1.სიდიდე-მატერიის გამოხატვის ზოგადი ფორმა
2.ერთეულების აღწარმოება უნდა მოხდეს თანამედროვე მეცნიერების დონის შესაბამისი სიზუსტით ნებისმიერ დროსა და ადგილას.
3.ძირითადი ერთეულების აღწარმოების მეთოდი მიღებული უნდა იქნეს საერთაშორისო პრაქტიკაში.
4.ძიითადი და წარმოებული ერთეულების ზომა საჭიროა მოსახერხებელი იყოს პრაქტიკული გამოყენებისათვის
5განტოლება,რომელიც განსაზღვრავს წარმოებულ ერთეულს არ უნდა შეიცავდეს ერთისაგან განსხვავებული სიდიდის კოეფიციენტებს


11. SI სისტემის ძირითადი და ნაწარმოები ერთეულები.განმარტებები
SI სისტემა დამტკიცებულ იქნა 1960 წელს ზომა-წონის მეეცხრე გენერალურ კონფერენციაზე.მისი უპირატესობებია:კოჰერენტულობა (შეჭიდულობა),უნივერსალურობა,ერთეულის ზომის მოხერხებულობა,შესაძლობა შეიქმნას ჯერადი ან წილადური ერთეულები,ფიზიკური სიდიდეების განტოლებების საფუძველზე ნებისმიერი ერთეულის წარმოქმნის სიმარტივე,ფართო გავრცელება,ერთეულების აღწარმოების მაღალი სიზუსტე,სისტემის სტრუქტურის ჩამოყალიბების მკაცრი ლოგიკურობა და მკაფიოობა.
1901 წელს მიღებულ იქნა რეზოლუცია:
Kკილოგრამი-მასის ერთეული და იგი კილოგრამის საერთაშორისო ეტალონის მასის ტოლია
წონა-სხეულის მასისა და სიმძიმის ძალის აჩქარების ნამრავლი
სიმძიმის ძალის ნორმალური აცქარების მნიშვნელობა 980,665 სმ/წმ²
1948 წლიდან ელექტრონულ სიდიდედ მიღებულ იქნა დენის ძალა,ხოლო მის ერთეულად ამპერი.
თემპერატურე განისაზღვრება ფარენგეიტის,რეომიურისა და ცელსიუსის სკალების მიხედვით.ტემპერატურა სხვადასხვა სკალაზე სხვადასხვაა.მათ შორის არის შემდეგი თანაფარდობა nºC=0,8ºR=(1,8n+32)ºF.
Mმოლი არის ნივთიერების რაოდენობა,რომელიც იმდენივე სტრუქტურულ ელემენტს შეიცავს,რამდენ ატომსაც შეიცავს 0,012 კგ მასის ნახშირბად 12ის ნუკლიდი.
სინათლე ელექტრო მაგნიტური გამოსხივების სპექტრის ნაწილია.მისი ძალის ერთEულია კანდელა,და იგი ტოლია სინათლის ძალისა,რომელსაც გამოასხივებს პერპენდიკულარული მიმართულებით სრული გამომსხივებლის ზედაპირის 1/600000 მ² ფართობი,ტემპერატურაზე,რომელიც ტოლია პლატინის გამყარების ტემპერატურისა 101325 პა წნევის


12.ზოგიერთი ცნებების დაზუსტება:მასა.წონა.საშუალო სიმკვრივე
მასა უნდა გამოვიყენოთ იმ შემთხვევაში, როდესაც მხედველობაში გვაქვს სხეულის ან ნივთიერების ინერციულობა და შესაძლებელია შეიქმნას გრავიტაციული ველი. წონა იმ შემთხვევაში,როდესაც მხედველობაში გვაქვს ძალა,რომელიც წარმოქმნილ გრავიტაციულ ველთან ურთიერთქმედებს.
საშუალო სიმკვრივე Pm ფიზიკური სიდიდე,განსაძღვრული მასის შეფარდებით მის მიერ დაკავებულ მთლიან მოცულობასთან, ფორებისა და სიცარიელეების ჩათვლით Pm=m/v


გ.ჯაფარიძე
ბ.კეშელავა


რეკლამა